BANJA LUKA

Svaki Banjolučanin će na pomen svog grada reći da je krajiška ljepotica grad zelenih aleja, grad mladosti, sporta i lijepih žena.
Banja Luka je podignuta sa obje strane Vrbasa, na mjestu gdje ova divlja, planinska rijeka iz svojih klisura, tijesnaca i klanaca gubi osobine gorske rijeke i ulazi u niziju kroz koju pravi svoj put ka ušću u Savu.

Banja Luka je najveći i de fakto glavni grad Republike Srpske i drugi po veličini u Bosni i Hercegovini. U današnjoj političko-teritorijalnoj organizaciji Republike Srpske, koja se sastoji od opština i gradova, grad Banja Luka najveća je političko-teritorijalna jedinica sa 1.239 km² i predstavlja politički, administrativni, finansijski, univerzitetski i kulturni centar Republike Srpske.

Pored toga što je poznata kao grad zelenila, Banju Luku nazivaju i gradom mladih, sporta i lijepih djevojaka. Banja Luka je nekada bila snažan privredni centar sa 63.000 zaposlenih i sa razvijenom mašinskom, tekstilnom, prehrambenom, drvoprerađivačkom i elektroindustrijom. Protekla ratna zbivanja (1992—1995) i poslijeratna društvena tranzicija uzrokovali su propadanje većine industrijskih kapaciteta i tržišta. U poslijeratnom periodu Banja Luka se sve više otvara prema zemljama tržišne ekonomije, a svoju razvojnu šansu vidi u trgovini, turizmu, poljoprivredi i prehrambenoj industriji.

Crkva Svete Trojice je napravljena izmeĐu dva svetska rata u centru Banje Luke. Izgradnja hrama trajala je od 1925. do 1929. godine, a svečano je osveštana na Spasovdan 1939. godine. Prilikom njemačkog bombardovanja, 12. aprila 1941, hram je pogoðen i znatno je oštećen oltarski dio. U maju iste godine hram su ustaše u potpunosti srušile. Poslije Drugog svjetskog rata, za više od pola vijeka, mnoge su građevine obnovljene, ali za porušeni Saborni hram nije bila dozvoljena obnova, veæ je na mestu na kome se nalazio hram izgraðen spomenik palim borcima. Poèetkom devedesetih godina banjoluèka crkvena opština dobila je dozvolu za obnovu porušenog hrama, a spomenik palim borcima premješten je na obližnju lokaciju. Obnova hrama započela je 1993. godine kada su osveštani temelja. Ovaj sveti i svečani čin obavio je patrijarh srpski g. Pavle sa arhijerejima i sveštenstvom Srpske pravoslavne crkve. Crkva je obnovljena pod imenom hram Hrista Spasitelja, jer je u međuvremenu u Banjoj Luci izgrađena crkva koja je dobila ime Svete Trojice.

Spoljnji građevinski radovi na hramu završeni se 26. septembra 2004. godine. Sadašnji obnovljeni hram arhitektonski je identičan sa prethodnim i najviša je građevina u Banjoj Luci, sa zvonikom visokim 42 metra i kupolom od 22,5 metra.

Zgrada Gradske palate (nekada Banska uprava, kasnije Gradska uprava) je u funkciji sjedišta Administrativne službe grada Banja Luka i njenog gradonačelnika.

Paralelno sa izgradnjom Banskog dvora, u martu 1931. godine počela je i gradnja Banske palate. U Banskoj upravi je planirano 150 soba sa svim administrativno-upravnim aparatom Banovine. Objekti su svečano otvoreni 8. novembra 1932.

Dispozicije ovih objekata su riješene blokovskim sistemom, sa svjetlarnicima uz naglašeno centralno postavljeno stepenište, smišljeno i kreativno, sa zadovoljenjem svih funkcija. Gabariti obuhvataju uglove ulica, kod kojih se, izlazeći fasadama na tri strane, formiraju zatvoreni blokovi. Na ovaj način zdanja Banskog dvora i Banske uprave predstavljaju čvrste završne elemente postojećih cjelina, istovremeno djelujući kao fasadno platno reprezentativnog trga. Ovakvo arhitektonsko rješenje, koje u sebi sadrži arhitektonski izraz objedinjenog klasicizma i elemenata srednjovjekovnog srpskog graditeljstva, sa izvučenim i naglašenim pilastrima, te sa dekorativno obrađenim kapitelima i arhivoltama koje uokviruju polukružne otvore, u konačnom rješenju je dalo graditeljsko ostvarenje posebnih vrijednosti.